İKİ EMEKLİ MAAŞI BİRDEN ALINABİLİR Mİ ?
İki emekli maaşı birden alınabilir mi ? Kamuoyunda iki emekli maaşı birden alınabilir mi, bir kişinin hem kendi emekli maaşını hem de babasından kalan emekli maaşını alıp alamayacağı konusu sıkça gündeme gelmekte ve kişiler bu konuda araştırmalar yapmaktadır.
Bu konuda örnek oluşturacak olan konumuzda davacı müvekkil, sigortalı çalışmaları kapsamında davalı kurumdan 2004 yılından itibaren yaşlılık aylığı almaktadır. Müvekkilin babası 1976 tarihinde vefat etmiştir. Davacı müvekkil babasının vefatı sonucunda sgk kapsamında emekliliği olan babasından dolayı tarafına ölüm/ dul/ yetim aylığı bağlanmıştır. 1979 yılında ise davacı müvekkilin tekrar evlenmesi nedeni ile bu maaş kesilmiştir. Fakat müvekkilin boşanmış olması nedeniyle bu maaşın kendisine tekrar bağlanması gerekmektedir.
BABADAN EMEKLİ MAAŞI ALMA ŞARTLARI
Çift aylık bağlanma konusunda; bilindiği üzere, 1479 sayılı esnaf Bağ-Kur yasasının ölüm sigortasından “eş ve çocuklara, ana ve babaya tahsis yapılması” başlıklı 45 inci maddesinin, 24.07.2003 tarihli ve 4956 sayılı yasa ile değişmeden önceki haline göre, kız çocuklarına aylık bağlanma şartları arasında, SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamında -kendi çalışmalarından dolayı olsun ya da olmasın- gelir veya aylık alma şartı yoktur. Müvekkillerimiz iki emekli maaşı birden alınabilir mi sorusunun cevabını aramaktadır.
Kız çocuklarının Bağ-Kur’dan yetim aylığı alma şartları arasına SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamından gelir veya aylık almama şartı, 24.07.2003 tarihli ve 4956 sayılı yasa ile getirilmiştir. 1479 sayılı yasanın 4956 sayılı yasayla değişik, 45/c maddesi hükümleri; “… yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan ve bu Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan kız çocuklarının her birine % 25’i, … Aylık veya toptan ödeme şeklinde verilir.” şeklindedir.
Kanun metnindeki hükümlerden anlaşılacağı üzere, kız çocuklarına yetim aylığı bağlanabilmesi için SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı kapsamından gelir veya aylık almama şartı ilk olarak 24.07.2003 (02.08.2003) tarihinden itibaren Bağ-Kur mevzuatına getirilmiştir.
Yüksek mahkeme uygulamaları ve sosyal güvenlik hukuku bağlamında; bu tür ölüm sigortasından aylık tahsislerinde, ayrık durumlar dışında genel kural olarak hakkı doğuran olay tarihinde yürürlükte olan yasal mevzuatın uygulanması gerekmekte olup; buna göre, 1479 sayılı esnaf Bağ-Kur Kanunu gereğince davacı müvekkilin aylık bağlanmasını talep ettiği sigortalı babanın yaşamını yitirdiği gün olan 09.03.1976 tarihinde yürürlükteki Kanun hükümleri çerçevesinde yargılama konusu talep çözüme kavuşturulmalıdır. 09.03.1976 tarihinde yürürlükteki mevzuat bakımından davacının babasından da aylık almasını engelleyen yasal düzenleme bulunmamaktadır. Bu sebeplerle davalı kurumun, davacı müvekkilin talebini reddetmesinde herhangi bir yasal dayanak bulunmamaktadır.
KENDİ EMEKLİ MAAŞI OLAN BABASINDAN DA ALABİLİR Mİ
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2010/1954 E. , 2011/2938 K. Numaralı ilamında;
Sosyal Sigortaya, Emekli Sandıklarına tabi işlerde çalışmaya buralardan gelir veya aylık almaya başladıkları veya evlendikleri tarihi takibeden devre başından itibaren kesilir. Aylığın kesilmesine yol açan sebebin ortadan kalkması halinde I. bölümün (C) fıkrası hükmü saklı kalmak şartiyle, bu tarihten başlanarak yeniden aylık bağlanır. Ancak evliliğin son bulması ile kocasından da aylık almağa hak kazanan kimseye bu aylıklardan fazla olanı ödenir…
… Bunlardan, yukarıda belirtilen haller haricindeki nedenlerle gelir veya aylıkları kesilen veya durdurulan kız çocuklarının gelir ve aylıkları, kesme veya durdurma tarihi itibariyle talep şartı aranmaksızın yeniden başlatılır. Gelir ve aylığın kesilmesi nedeniyle diğer hak sahiplerine önceki hisselerinden fazla ödenen tutarlar, gelir ve aylığı tekrar başlatılacak hak sahibine yapılacak ödemeden mahsup edilir. Gelir veya aylığı kesilenlerden tahsil edilmiş olan tutarlar aynen iade edilir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin davanın kabulü yerine reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir. …”
Yargıtay kararlarında da görüleceği üzere müvekkile uygulanan işlem hukuka aykırı şekilde gerçekleştirilmiştir. Bu nedenle de işlemin derhal iptal edilerek müvekkilin hakkı olan babası üzerinden ödenmesi gereken yetim aylığının da kendisine ödenmesi gerekmektedir. İki emekli maaşı birden alınabilir mi sorusunun cevabı ve daha fazlası için . Samsun Avukat Mücahit Köksal Hukuk Bürosu olarak müvekkillerimize hukuki destek sağlamaktayız.
